JOHANNESBURG, 20 Mei- Bekas presiden Afrika Selatan Jacob Zuma dihalang daripada bertanding untuk parlimen dalam pilihan raya bulan ini.
Perkara itu diputuskan Mahkamah Tinggi negara itu pada Isnin, penghakiman yang boleh mempengaruhi keputusan dan mencetuskan keresahan dalam kalangan penyokong Zuma.
Mahkamah perlembagaan mendapati hukuman penjara 15 bulan ke atas Zuma kerana menghina mahkamah pada 2021 menyebabkan dia hilang kelayakan bertanding dalam pilihan raya 29 Mei ini, kerana perlembagaan melarang sesiapa yang dikenakan hukuman penjara 12 bulan atau lebih daripada memegang kerusi parlimen.
"Adalah diisytiharkan bahawa Zuma telah disabitkan dengan kesalahan dan dijatuhi hukuman penjara lebih daripada 12 bulan dan sewajarnya tidak layak menjadi ahli, dan tidak layak untuk bertanding untuk pemilihan Dewan Negara, "kata ketetapannya.
Zuma, yang terpaksa meletak jawatan sebagai presiden pada 2018, telah berselisih dengan Kongres Kebangsaan Afrika (ANC) yang memerintah dan telah berkempen untuk parti baharu yang dipanggil uMkhonto we Sizwe (MK) yang dinamakan sempena sayap bersenjata yang dibentuk ANC.
Tinjauan pendapat mencadangkan majoriti ANC berisiko selepas 30 tahun berkuasa, dan MK mewakili ancaman terhadapnya, terutamanya di wilayah asal Zuma, KwaZulu-Natal di mana beliau popular.
Pada tahun 2021, pemenjaraan Zuma telah mencetuskan rusuhan di KwaZulu-Natal yang mengakibatkan lebih 300 orang maut dan berubah menjadi rompakan besar-besaran.
Ditanya mengenai potensi keganasan susulan keputusan mahkamah perlembagaan semasa temu bual dengan stesen radio tempatan 702, Presiden Cyril Ramaphosa berkata: "Saya tidak bimbang tentang keganasan."
"Kami mempunyai kedaulatan undang-undang di Afrika Selatan. Sekiranya terdapat sebarang ancaman keganasan, pasukan keselamatan kami bersedia," katanya.
Suruhanjaya pilihan raya Afrika Selatan pada asalnya membatalkan kelayakan Zuma pada Mac, tetapi sebulan kemudian mahkamah membatalkan kehilangan kelayakan itu dengan mengatakan bahagian perlembagaan yang berkaitan hanya terpakai kepada orang yang mempunyai peluang untuk merayu terhadap hukuman mereka.
Suruhanjaya pilihan raya kemudian membawa kes itu ke mahkamah perlembagaan. Ia berkata sebelum ini bahawa walaupun Zuma hilang kelayakan daripada bertanding sebagai ahli parlimen, wajahnya masih akan muncul dalam kertas undi bulan ini kerana beliau adalah pemimpin berdaftar parti MK.
Tinjauan pendapat Ipsos yang diterbitkan pada bulan April meletakkan sokongan untuk MK pada kira-kira 8%, berbanding hanya lebih 40% untuk ANC.
Walaupun ANC masih berada di landasan untuk mendapatkan undi terbanyak, jika ia mendapat kurang daripada 50% sokongan, ia perlu mencari satu atau lebih rakan gabungan untuk mentadbir negara, pakatan pertama sebegitu sejak parti itu mengambil alih kuasa bawah wira pembebasan Nelson. Mandela pada penghujung apartheid.
Pada perhimpunan kempen untuk parti MKnya pada hari Sabtu, Zuma memberitahu beribu-ribu penyokong di sebuah stadium di perbandaran terbesar di Afrika Selatan Soweto bahawa pihaknya akan menyediakan pendidikan percuma untuk kanak-kanak yang kurang bernasib baik dan mewujudkan pekerjaan.-REUTERS