SAUDARA PENGARANG
Overnight Policy Rate (OPR) atau Kadar Dasar Semalaman ialah kadar faedah yang dikenakan Bank Negara Malaysia (BNM) ke atas bank-bank komersial bagi pinjaman semalaman yang diberikan BNM kepada bank-bank komersial.
Ia merupakan mekanisme penting yang digunakan BNM dalam melaksanakan dasar monetari. Dasar monetari merujuk kepada tindakan yang diambil BNM untuk mempengaruhi tahap aktiviti ekonomi negara, dengan mengubah bekalan wang dan kadar faedah.
BNM, sebagai bank pusat di Malaysia, bertanggungjawab menggubal dan melaksanakan dasar monetari negra. Ini termasuk menetapkan kadar faedah, mengurus bekalan wang, dan mengawal selia sistem perbankan.
BNM menggunakan dasar monetari untuk mencapai objektifnya, biasanya termasuk mengekalkan kestabilan harga, menggalakkan pertumbuhan ekonomi, dan memastikan kestabilan kewangan. OPR ialah alat utama bagi dasar monetari yang digunakan BNM untuk mencapai objektif tersebut.
Sama ada menaikkan atau menurunkan OPR, BNM boleh mengawal bekalan wang dalam negara dan melakarkan tahap keseluruhan aktiviti ekonomi negara serta untuk mengurus inflasi bagi satu-satu masa.
Tindakan BNM menaikkan atau menurunkan OPR boleh memberi kesan kepada kos pinjaman untuk bank komersial, seterusnya boleh memberi kesan kepada kadar faedah yang dikenakan oleh bank-bank komersial kepada pelanggan mereka.
Perubahan dalam OPR juga boleh memberi kesan kepada nilai Ringgit Malaysia berbanding mata wang negara lain, kerana kadar faedah lebih tinggi boleh menjadikan Ringgit Malaysia lebih menarik kepada pelabur asing yang ingin memperoleh pulangan lebih tinggi daripada pelaburan mereka.
Apabila BNM menaikkan OPR, ia meningkatkan kos pinjaman untuk bank. Akibatnya, bank komersial akan menaikkan kadar faedah yang mereka kenakan kepada pelanggan mereka, menjadikannya lebih mahal bagi perniagaan dan individu untuk meminjam wang.
Ini mengurangkan jumlah wang dan kredit dalam edaran dan memperlahankan pertumbuhan ekonomi. Dengan menaikkan OPR, BNM boleh mempengaruhi tahap keseluruhan aktiviti ekonomi di Malaysia.
Kadar faedah yang lebih tinggi boleh membantu mengekang tekanan inflasi dengan mengurangkan permintaan untuk pinjaman dan kredit, di samping menarik pelabur asing yang sentiasa lebih berminat kepada pulangan lebih tinggi ke atas pelaburan mereka.
BNM mungkin meningkatkan OPR sebagai tindak balas kepada beberapa keadaan. Satu keadaan ialah inflasi meningkat, menunjukkan bahawa harga barang-barang dan perkhidmatan meningkat terlalu cepat.
Keadaan lain adalah kepesatan pertumbuhan ekonomi, boleh menyebabkan inflasi jika tidak dikawal. BNM juga mungkin meningkatkan OPR jika sistem kewangan menjadi tidak stabil, seperti semasa perlambakan kredit dalam pasaran dan ekonomi.
Sebaliknya, apabila BNM menurunkan OPR, ia mengurangkan kos pinjaman untuk bank, membawa kepada kadar faedah lebih rendah untuk perniagaan dan individu. Ini merangsang ekonomi dengan menjadikannya lebih mudah dan murah untuk meminjam wang.
(Foto hiasan)
Kadar faedah lebih rendah boleh merangsang aktiviti ekonomi dengan menjadikan pinjaman lebih murah dan menggalakkan perbelanjaan dan pelaburan.
Sekiranya Bank Negara Malaysia (BNM) tidak melaksanakan tanggungjawabnya dalam dasar monetari, ia boleh membawa kesan ketara kepada ekonomi Malaysia.
Fungsi utama BNM adalah untuk mengekalkan kestabilan harga dan menggalakkan pertumbuhan ekonomi yang mampan melalui pelaksanaan dasar monetari yang berkesan. Jika BNM gagal melakukan ini, ia boleh membawa kepada pelbagai hasil negatif, seperti:
- Inflasi
Salah satu risiko utama dasar monetari yang lemah ialah ia boleh membawa kepada inflasi yang tinggi, yang menghakis kuasa beli Ringgit Malaysia dan mengurangkan taraf hidup rakyat (standard of living). Sekiranya BNM gagal mengawal inflasi melalui dasar monetarinya, ia boleh memberi kesan yang besar kepada ekonomi negara.
- Ketidakstabilan ekonomi
Dasar monetari yang lemah juga boleh menyebabkan ketidakstabilan ekonomi dalam bentuk krisis kewangan, kemelesetan dan hasil ekonomi negatif lain. Sekiranya BNM gagal mengurus bekalan wang dan kadar faedah dengan berkesan, ia boleh membawa kepada volatiliti dan ketidaktentuan ekonomi.
- Hilang keyakinan
Jika BNM gagal melaksanakan fungsinya dalam dasar monetari, ia boleh menjejaskan keyakinan terhadap institusi dan sistem kewangan keseluruhannya. Kehilangan keyakinan ini boleh membawa kepada pengeluaran modal (capital flight), pengurangan pelaburan dan hasil negatif lain yang boleh menjejaskan ekonomi Malaysia.
Secara keseluruhan, kesan BNM tidak melaksanakan fungsinya dalam dasar monetari boleh menjadi parah dan berpanjangan. Oleh itu, adalah penting bagi BNM mengekalkan kebebasannya dan melaksanakan dasar monetari yang berkesan untuk menggalakkan kestabilan ekonomi dan pertumbuhan mampan di Malaysia.
PENULIS AHMAD YANI ISMAIL ialah Pensyarah/Penyelidik Pusat Penyelidikan Antarabangsa Ekonomi dan Kewangan Islam Universiti Islam Selangor.
Artikel ini merupakan pandangan peribadi penulis dan tidak semestinya mewakili pandangan mahu pun pendirian rasmi RTM.