SAUDARA PENGARANG
Kemajuan teknologi telah mengubah sistem pendidikan yang menawarkan spektrum baharu khususnya dalam proses pengajaran dan pembelajaran, Bagaimanapun, dengan integrasi teknologi dalam pendidikan, muncul fenomena teknostres; istilah yang merangkumi tekanan dan kebimbangan akibat penggunaan teknologi digital.
Dalam konteks pendidikan, teknostres menjelma apabila pelajar bergelut dengan tuntutan dan cabaran, hasil daripada intergrasi teknologi baharu dalam dunia akademik. Justeru, memahami dan menangani tekanan teknologi adalah penting bagi memastikan manfaat teknologi dalam pendidikan dimaksimumkan sebaik mungkin sambil meminimumkan kesan negatif terhadap kesejahteraan pelajar.
Mengintegrasikan pengurusan teknostres dalam amalan pendidikan adalah penting dalam era digital masa kini. Ini kerana apabila teknologi menjadi semakin meluas dalam tetapan pendidikan, pelajar sering bergelut dengan tekanan, berkaitan prosedur dan amalan terbaik dalam penggunaannya. Beban maklumat berlebihan akan menyebabkan tekanan untuk menyesuaikan diri dengan ledakan maklumat dan alatan teknologi baharu.
Cabaran ini boleh menghalang keberkesanan dalam aspek pembelajaran dan memberi kesan negatif kepada kesejahteraan pelajar. Oleh itu, adalah penting untuk mengetahui keperluan strategi pengurusan teknostres dalam amalan pendidikan untuk keberkesanan dalam persekitaran pembelajaran secara keseluruhan.
Teknostres dalam pendidikan boleh berpunca daripada pelbagai sumber. Tekanan untuk menyesuaikan diri dengan teknologi haru yang sentiasa pesat berkembang, menavigasi antara muka digital yang kompleks dan menguruskan beban maklumat adalah suatu tekanan luar biasa.
Pelajar sering menghadapi kesukaran untuk mengikuti rentak perubahan teknologi; sebaliknya membawa kepada kurang kemahiran dalam penggunaan teknologi selain takut berasa ketinggalan daripada perkembangan pesat teknologi baharu.
Misalnya, kelas dalam talian yang membolehkan pembelajaran tanpa sempadan; boleh menyumbang kepada keletihan dalam kalangan pelajar. Selain itu, ketakutan terhadap kerosakan teknikal atau gangguan semasa aktiviti pembelajaran dalam talian boleh memburukkan lagi tahap tekanan dihadapi pelajar.
Akibat daripada tekanan teknologi, ianya boleh memberi kesan negatif terhadap prestasi akademik pelajar dan kesejahteraan kehidupan mereka secara keseluruhan. Selain itu, kebimbangan berkaitan teknologi boleh menghalang tumpuan terhadap pengekalan maklumat dan membawa kepada penurunan tahap motivasi pelajar.
Malah, tekanan teknologi secara berterusan boleh menyumbang kepada isu kesihatan mental seperti kebimbangan dan kemurungan, seterusnya menjejaskan keupayaan pelajar untuk melibatkan diri dengan aktiviti-aktiviti kehidupan seharian.
Oleh itu, adalah penting untuk memahami kesan-kesan yang berpotensi menangani tekanan teknologi untuk mewujudkan persekitaran pembelajaran kondusif dan sihat. Institusi pendidikan boleh menyediakan sumber dan latihan untuk meningkatkan literasi digital dan memperkasa pelajar untuk menggunakan teknologi dengan lebih yakin. Kemahiran pengurusan masa, termasuk menetapkan sempadan untuk penggunaan teknologi, juga boleh membantu mengurangkan tekanan menggunakan teknologi.
Menggalakkan amalan kesedaran kesihatan seperti rehat secukupnya akan dapat memupuk kesejahteraan diri seterusnya mewujudkan keyakinan dalam penggunaan teknologi. Mewujudkan persekitaran yang menyokong pelajar berasa selesa untuk mendapatkan bantuan jika menghadapi teknostres, boleh mengurangkan ketakutan untuk ketinggalan dengan kepesatan perubahan teknologi baharu.
Selain itu, pendidik memainkan peranan penting dalam mengurangkan tekanan teknologi dalam kalangan pelajar dengan menyepadukan amalan pengurusan tekanan penggunaan teknologi. Ini melibatkan penggabungan latihan kesedaran, mempromosikan kesejahteraan digital dan menekankan kepentingan pendekatan yang seimbang terhadap penggunaan teknologi.
Kaedah penilaian tradisional boleh menyumbang kepada tekanan teknologi, terutamanya apabila terlalu bergantung sepenuhnya pada platform digital. Memperkenalkan kaedah penilaian fleksibel yang menampung gaya pembelajaran pelbagai dan akses teknologi; boleh mengurangkan teknostres.
Menerusi langkah mempelbagaikan format penilaian, pendidik bukan sahaja mengurangkan tekanan teknologi tetapi juga mewujudkan persekitaran pembelajaran lebih inklusif yang mengiktiraf pelbagai kekuatan pelajar. Memupuk budaya menghargai kesejahteraan bersama pencapaian akademik, institusi pendidikan boleh mewujudkan persekitaran pembelajaran lebih mampan dan efektif.
Ini adalah kerana institusi pendidikan memainkan peranan penting dalam memupuk budaya kesejahteraan digital dengan menggalakkan tabiat penggunaan teknologi secara sihat, termasuk menetapkan sempadan untuk masa skrin, menggalakkan rehat, dan menekankan kepentingan mengekalkan keseimbangan antara aktiviti dalam talian dan luar talian. Menerusi langkah menyepadukan amalan kesihatan digital, pendidik menyumbang kepada persekitaran yang menghargai kesejahteraan holistik pelajar.
Penggunaan teknologi itu sendiri boleh dimanfaatkan sebagai alat untuk mengurangkan teknostres. Penggunaan platform pendidikan yang menggalakkan kesihatan mental dan kesejahteraan boleh disepadukan ke dalam pengalaman akademik. Kumpulan sokongan maya atau perkhidmatan kaunseling dalam talian boleh menyediakan pelajar dengan sumber untuk menangani cabaran berkaitan teknostres.
Penyepaduan pengurusan teknostres dalam amalan pendidikan adalah mewujudkan persekitaran pembelajaran yang menyokong amalan pendidikan berkesan dengan menyediakan sumber dan alat untuk mengurangkan tekanan serta memupuk komunikasi secara lebih terbuka. Memperkasa pelajar dengan kemahiran untuk menavigasi alatan dan platform digital bukan sahaja meningkatkan prestasi akademik mereka tetapi juga membina keyakinan seterusnya mengurangkan kebimbangan berkaitan penggunaan teknologi.
Mengintegrasikan literasi digital ke dalam kurikulum perlu memastikan pelajar mempunyai kemahiran penting yang diperlukan untuk berjaya dalam dunia yang semakin dipacu dengan penggunaan teknologi.
Mewujudkan saluran dalam talian bagi pelajar meluahkan kebimbangan mereka tentang teknostres dan mendapatkan bantuan apabila diperlukan menyumbang kepada budaya sokongan dan persefahaman antara pendidik dan pelajar. Dalam persekitaran ini, pelajar lebih berkemungkinan untuk berkembang maju dalam pencapaian akademik dan membangunkan kemahiran digital diperlukan. Pendidik boleh menyesuaikan intervensi yang dapat memperkasakan pelajar agar celik digital, memupuk budaya kesejahteraan digital dan melaksanakan kaedah penilaian secara lebih fleksibel.
Mengintegrasikan pengurusan teknostres dalam amalan pendidikan bukan hanya mengenai menangani kebimbangan segera namun ia adalah proses melengkapkan pelajar dengan kemahiran pembelajaran sepanjang hayat. Kemahiran ini menjadi semakin relevan apabila teknologi terus berkembang, sekali gus menekankan kepentingan berterusan pengurusan teknostres dalam pendidikan.
Kesimpulannya, konsep teknostres dalam pendidikan menggariskan keperluan untuk pendekatan holistik terhadap integrasi teknologi dalam persekitaran pembelajaran. Langkah memupuk celik digital, menggalakkan kesedaran dan mewujudkan budaya pendidikan; institusi pendidikan boleh mengurangkan kesan negatif tekanan teknologi dalam kalangan pelajar.
Menangani teknostres bukan hanya soal meningkatkan prestasi akademik tetapi penting untuk memupuk kesejahteraan keseluruhan pelajar dalam dunia digital yang semakin pesat berkembang. Penyepaduan pengurusan teknostres dalam amalan pendidikan adalah proses dinamik dan berkembang; memerlukan pendekatan komprehensif dan kolaboratif.
Apabila kita sentiasa mengutamakan kesejahteraan pelajar dan pendidik, institusi pendidikan boleh memastikan teknologi kekal sebagai alat yang memberi manfaat untuk pembelajaran tanpa menjejaskan kesihatan mental dan emosi.
PENULIS PROF. MADYA TS. DR. SITI HAJAR HALILI adalah Ketua, Jabatan Kurikulum dan Teknologi Pengajaran Fakulti Pendidikan, Universiti Malaya.
Artikel ini merupakan pandangan peribadi penulis dan tidak semestinya mewakili pandangan mahu pun pendirian rasmi RTM.